Sabien reageert op de beleidsnota 2010 van de minister van Justitie


Op 2 december ll. hebben wij de beleidsnota Justitie 2010 besproken in de commissie. terwijl de nota vaag en beknopt was, waren de antwoorden van de minister des te concreter en uitvoeriger.

Namens mijn partij Open Vld wil ik hier vandaag enkele hoofd- en pijnpunten aanhalen. Voor Open Vld moet Justitie – en ik bedoel hiermee alle spelers, gaande van de FOD Justitie, de magistratuur, het parket, de griffie, het personeel van de justitiehuizen en van de gevangenissen... – EFFICIENT en CONSEQUENT zijn.

Alle stappen die in die richting worden gezet, zijn goed voor ons. Terwijl in de vorige beleidsnota een geloofwaardige strafuitvoering en de inning van de boetes werden vooropgesteld, hanteert de beleidsnota 2010 dezelfde bouwstenen, aangevuld met een focus op de "hertekening gerechtelijk landschap".

Voor wat betreft deze hertekening, is het zo dat Open Vld constructief meewerkt aan dit debat, mét de nodige realiteitszin evenwel. Als er een akkoord komt over een hervorming, zal deze niet in één-twee-drie afgerond zijn, maar de nodige jaren in beslag nemen. Het is sowieso een langetermijnverhaal. In dit kader wil ik toch wel eens een lans breken voor alle spelers binnen Justitie die op vandaag wél efficiënt en pro-actief werken, en dit vaak ondanks het wetgevend kader en de actuele organisatie binnen Justitie. Ik denk maar aan:

  • De samenwerking op het terrein - met specialisatie tot gevolg - tussen de parketten. Ik geef het voorbeeld – kwestie van een beetje chauvinistisch te zijn – van de samenwerking tussen de parketten in West-Vlaanderen, nl. Ieper (hormonen en FAVV), Kortrijk (leefmilieu en stedebouw), Veurne (wapens, informatica en militair strafrecht en Brugge (mensenhandel en vreemdelingen).

  • Het aanbod van Antwerpen om via een pilootproject een familierechtbank op te richten.

  • Het gebruik van e-mail en website door sommige rechtbanken en parketten

  • enz.

Het is voor ons wel zo dat de hervorming van het gerechtelijk landschap geen excuus mag zijn om andere prioriteiten on hold te zetten, zijnde o.a. de informatisering, de werklastmeting en de familierechtbank (met daarin begrepen gesloten deuren en het horen van kinderen).

Voor Open Vld is het een "én-én-verhaal".

Persoonlijk betreur ik dat deze beleidsnota werd uitgehold door aparte nota's aan te kondigen over

  1. straf en strafuitvoering;

  2. informatisering.

Beter is het volgens mij alles in één beweging te bespreken, temeer daar de commissie Justitie al een kalenderprobleem heeft, en geen tijd heeft om wetsvoorstellen te behandelen.

Voor wat betreft het hoofdstuk strafuitvoering, wil ik het volgende zeggen:

Als de politie mensen oppakt;

Als de parketten en onderzoeksrechters onderzoeken voeren;

Als rechters straffen uitspreken;

Dan MOETEN die straffen ook worden uitgevoerd.

Ik verwijs naar Nederland. Vorige week hadden we in het Parlement de discussie over het huren van cellen in Tilburg. Een collega stelde de vraag hoe het komt dat er in Nederland overcapaciteit is? Welnu, de uitleg is eenvoudig volgens mij:

  1. Ze hebben een inhaalbeweging uitgevoerd voor wat betreft de bouw van cellen;

  2. Dankzij hun stipte en volledige uitvoering van de straffen is hun afschrikeffect groter (straffen van zelfs enkele dagen worden uitgevoerd).

Daarom is het wél goed dat bijkomende cellen worden gebouwd en cellen worden gehuurd in Tilburg, wél goed dat het elektronisch toezicht wordt uitgebreid, en wél goed dat werkstraffen en alternatieve straffen verder worden gestimuleerd.

Op het vlak van de inning van de boetes, beweegt er spijtig genoeg heel weinig. De departementen Justitie en Financiën blijven deze hete aardappel naar elkaar doorschuiven. Waar de minister begin 2009 stelde dat Justitie misschien beter de boetes zelf zou innen (cfr Canada waar men boete gaat betalen op de rechtbank, en zoniet het rijbewijs kan worden ingetrokken of een werkstraf kan worden gegeven), is het zo dat de minister intussen van deze piste  is afgeweken. Het verslag van het Rekenhof van 2000 heeft de pijnpunten op het vlak van de inning van boetes al aangehaald, en intussen wordt die boodschap al tien jaar lang herhaald. Een gerechtelijk inningskantoor wordt thans in de beleidsnota 2010 aangekondigd. Niet meer op lange termijn zoals in de beleidsnota van 2009 te lezen was, doch op nog langere termijn...

Voldoende flexibiliteit moet er ook zijn binnen Justitie, zodat het aanbod kan worden afgestemd op de vraag. Ik denk hierbij aan de enkelbanden, waar er momenteel 1.730 wachtenden zijn, waarvan 1.275 op aanduiding van een justitiehuis, en 455 op de enkelband. De samenwerking met de privésector moet op dit punt versterkt worden. Ook op het vlak van de werkstraffen zijn er wachttermijnen, zodat een werkstraf niet binnen het jaar kan worden uitgevoerd.

Dan kom ik nu bij de informatisering. Bij de lancering van Cheops is het ICT-budget met 40% vermeerderd, en is er 7 miljoen euro extra toegekend. Het wordt stilaan tijd dat de resultaten van deze investeringen duidelijk worden. Ik hoorde de minister van Justitie in de commissie niet graag zeggen dat "informatisering belangrijk is, doch dat er nu andere prioriteiten zijn". Het is voor Open Vld belangrijk dat er op het vlak van informatisering een uniform systeem binnen Justitie wordt ingevoerd, mét respect van de systemen die nu al vanuit de basis (onderzoeksrechter, parketten) zijn gecreëerd.

Collega De Schamphelaere wenste u in de commissie spoedig uw "floep-moment". Van mijn kant wil ik eindigen met een aantal  "oeps-momenten", en dit zowel in de positieve als in de negatieve zin:

  1. Besparing van 25 miljoen euro op personeel. Oeps, niet omwille van de besparing, doch wel omwille van de onduidelijkheid: wie, wat, waar? U stelde dat de FOD Justitie zou worden bevraagd, maar u bent op geen enkel ogenblik concreet geweest, terwijl op vandaag toch al duidelijk moet zijn waar u die 25 miljoen euro zal halen.

  2. De wet in verband met internering 2007 zal worden geëvalueerd vooraleer die in werking treedt. Begrijpe wie begrijpe kan.

  3. Justitiehuizen en werkstraffen: u kondigde een onderzoek aan om te kijken "of beschikbare middelen op de best mogelijke manier worden besteed". Wij steunen u in dit onderzoek, en hopen dat de resultaten snel kunnen worden voorgelegd aan de commissie Justitie.

  4. Gerechtsgebouwen. Zoals in de beleidsnota 2009, wordt opnieuw de problematiek van de vredegerechten aangekaart zonder concreet te worden. Positief zijn de stappen naar een betere samenwerking met Financiën en de Regie der Gebouwen, in die zin dat Justitie de huurdersverplichtingen op zich neemt, en Financiën de verhuurdersverplichtingen.

Ik besluit: in 2010 is het erop of eronder voor onze Belgische Justitie.

Zoeken