Verzoeningspoging voor rechter bij echtscheiding hoeft niet meer

De rechter moet het koppel inlichten over de mogelijkheid van bemiddeling. Vijgen na Pasen, meent Lahaye-Battheu. Op het moment dat de echtgenoten voor de rechter moeten opdraven, zijn ze immers al feitelijk gescheiden en staat hun besluit redelijk onherroepelijk vast.

De persoonlijke verschijning voor de rechter en de verplichte poging tot verzoening zijn nog maar 2,5 jaar oud. Ze maken deel uit van de nieuwe echtscheidingswet, die in voege is sinds 1 september 2007. Die wet maakte scheiden een stuk makkelijker: het kon voortaan sneller en het kon schuldloos. Een kleine revolutie. Maar het moest nu ook weer niet té makkelijk gaan. Om conservatieve partijen en vleugels niet overdreven voor het hoofd te stoten, namen de paarse partijen nog een passage in de echtscheidingswet op die de koppels verplichten om voor hun definitieve scheiding nog minstens één keer voor de rechtbank te verschijnen. De rechter moet hen dan nog wijzen op de mogelijkheid om aan bemiddeling te doen, een laatste reddingsboei voor het huwelijk dat op stranden staat.

"Die verplichting is al heel snel totaal zinloos gebleken", constateert Open Vld-Kamerlid Lahaye-Battheu. "De koppels moeten voor de rechter de 'duurzame ontwrichting van hun huwelijk' aantonen. Maar op dat moment zijn ze feitelijk al minstens zes maanden gescheiden en hebben ze die moeilijke knoop al lang doorgehakt. De bemiddeling die de rechter aankaart, is dan al absoluut niet meer aan de orde."

Lahaye-Battheu diende een wetsvoorstel in om de verschijning voor de rechter en de verplichte poging tot verzoening af te schaffen. Alleen beslissingen over de kinderen (hoederecht, bezoekrecht,...), moeten volgens het voorstel nog in de rechtbank behandeld worden. De subcommissie Familierecht van de Kamer stemt vandaag over het wetsvoorstel, maar binnen de meerderheid werd er al een consensus over bereikt. Lahaye-Battheu is er gerust op dat ook de commissie Justitie en de plenaire Kamer zich achter de afschaffing van de verplichte poging tot verzoening voor de rechtbank zullen scharen.

"Voor de rechtbanken zijn die pogingen tot verzoening puur tijdverlies, de echtgenoten veranderen toch niet meer van mening", meent Lahaye-Battheu. "Mensen zijn vrij om te huwen en om te scheiden, daar kan een rechter toch niets aan doen. In de praktijk is de verplichte verschijning dus een pure formaliteit. Door die af te schaffen krijgen rechters en griffiepersoneel meer tijd om zich met hun kerntaken bezig te houden."

"Ook voor de koppels die willen scheiden, zal een last van hun schouders vallen. Het is geen pretje om met tientallen andere koppels uren te staan wachten in een rechtbankgang. Sommige van die mannen en vrouwen hebben elkaar al maanden niet meer gesproken en kunnen echt niet meer door één deur. De meeste rechters maken er zich vanaf door in snel tempo het ene koppel na het andere te ontvangen: 'Willen jullie nog verzoenen?' 'Weten jullie dat bemiddeling bestaat?' En hop, weer buiten. Andere rechters gedragen zich dan weer als een soort van inquisiteur en onderwerpen de echtgenoten echt aan een kruisverhoor. In beide gevallen behoorlijk vernederend."

Het wetsvoorstel dat vandaag door de subcommissie Familierecht behandeld wordt, laat de griffier beide partijen inlichten over de mogelijkheid van bemiddeling op het moment dat ze de vordering tot echtscheiding instellen. Minder omslachtig dus, en veel vroeger in de echtscheidingsprocedure. "Op het moment dat een verzoening misschien nog mogelijk is en bemiddeling misschien nog kans op slagen heeft", verduidelijkt Lahaye-Battheu.

Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld):

Voor de rechtbanken zijn pogingen tot verzoening puur tijdverlies, de echtgenoten veranderen toch niet meer van mening

Bron: De Morgen, 17 maart 2010 - Jeroen Verelst

 

Scheiden (commentaarstuk Yves Desmet, politiek commentator)

Niet alleen grote problemen moeten aan bod komen in de politiek, soms wordt in een achterafzaaltje van het parlement ook gewerkt aan kleine wijzigingen, die moeilijke periodes in het leven wat draaglijker kunnen maken.

Zo wordt vandaag in de subcommissie familierecht van de Kamer groen licht gegeven aan een wetsvoorstel van het liberale Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu, dat de persoonlijke verschijning voor de rechter bij een echtscheiding 'op grond van onherstelbare ontwrichting' niet langer verplicht maakt.

Die verplichting bestond vroeger ook niet, maar werd ingevoerd om de versoepeling van de echtscheidingswet verteerbaarder te maken voor de christendemocratie. Het was in theorie de bedoeling om de rechter toch nog een verzoeningspoging te laten ondernemen, om het gezin, hoeksteen van de samenleving, te redden.

Een beetje haaks op de tijdgeest waarin het aantal echtscheidingen stilaan het aantal trouwpartijen benadert.

Bovendien werd het in de praktijk een oefening in zinloosheid, die zich maandelijks in de rechtbanken liet bekijken. Daar verzamelen zich telkens enige tientallen gewezen koppels. Zij die nog on speaking terms zijn, onderhouden zich fluisterend met elkaar, anderen zoeken de verste uithoeken van de gang op om ieder contact te vermijden. Een aantal vindt de verschijning een uitgelezen moment om enkele uitstaande emotionele rekeningen te vereffenen en begint tot plaatsvervangende schaamte van de andere aanwezigen een scène op te voeren, waarop de bodes zich moeten haasten om de situatie tot bedaren te brengen.

Vervolgens begeven de gewezen echtparen, van wie niemand de intentie heeft om op zijn stappen terug te keren, zich voor de rechter, die plichtmatig de vraag stelt of ze verder willen gaan met hun scheiding.

Een pure ambtelijke formaliteit, die per koppel minder dan een minuut in beslag neemt en waarbij nog geen geval is vastgesteld van koppels die zich daar plotsklaps opnieuw in elkaars armen gooien.

Het is, met andere woorden, niets anders dan een oefening in zinloosheid en feitelijke vernedering, die de partners bovendien verplicht om nodeloos verlof te nemen en de overbezette rechtbanken met een overbodige werklast opzadelt.

Afschaffen van wetgeving die overbodig en zinloos is, het zou iedere dag mogen gebeuren.

Bron: De Morgen, 17 maart 2010.

 

Geen verzoening meer bij scheiding

Koppels die scheiden, moeten binnenkort niet meer voor de rechter verschijnen voor een poging tot verzoening. Dat heeft geen zin meer, want op dat moment zijn beide partijen al feitelijk gescheiden en staat hun voornemen onherroepelijk vast. De meerderheidspartijen zijn het eens over een wetsvoorstel van Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld) om de persoonlijke verschijning en de verplichte poging tot verzoening af te schaffen. Alleen beslissingen over de kinderen, zoals het hoede- of bezoekrecht, moeten volgens het voorstel nog in de rechtbank behandeld worden.

Bron: Het Laatste Nieuws, 18 maart 2010.

 

Proberen te verzoenen hoeft niet meer

Bij schuldloze echtscheidingen hoeven de koppels binnenkort niet meer persoonlijk voor de rechter te verschijnen. De verplichte verzoeningspoging is bijna geschiedenis.

Sinds 2007 kunnen stellen die onderling niet tot een akkoord komen om te scheiden een zogenaamde schuldloze echtscheiding bekomen voor de rechter. In november vorig jaar protesteerde Roger Pauly, voorzitter van de Gezinsbond, nog dat men door die wet te gemakkelijk gaat scheiden en dat alle partijen moreel vrijgepleit worden door de term 'schuldloos'. Tevergeefs, want inmiddels zit de Kamer op schema om de procedure nog efficiënter te maken. Sabien Lahaye-Battheu, Kamerlid voor Open VLD, diende daarvoor een wetsvoorstel in, waarover vorige week na lang debatteren een consensus werd bereikt in de subcommissie Familierecht van de Kamer.

De geplande wetswijziging zou de verplichte verzoeningspoging afschaffen bij een schuldloze echtscheiding. Vandaag moet elk koppel daarvoor samen naar de rechtbank komen, wat justitie veel tijd, middelen en mensen kost. Volgens Lahaye-Battheu blijkt die verzoeningspoging in de meeste gevallen toch volledig nutteloos, omdat ze aan het eind van een lang scheidingsproces komt, wanneer het scheidende koppel de knoop al lang heeft doorgehakt. Ze vindt het ook vernederend, omdat de koppels 'ter verantwoording worden geroepen'. Als de nieuwe wet er komt, zullen de scheidende koppels voortaan enkel nog bij het begin van de procedure informatie krijgen over de mogelijkheden tot bemiddeling. 'Die zal vrijblijvend zijn', aldus Lahaye-Battheu. 'En de brochure krijg je gewoon in de bus, zodat iedereen er thuis nog eens rustig over kan nadenken voor de procedure begint.'

Daardoor zijn de echtgenoten straks niet meer verplicht om nog persoonlijk voor de rechter te verschijnen om 'de duurzame ontwrichting van hun huwelijk' aan te tonen. Ze moeten enkel nog komen opdagen wanneer het over de kinderen gaat, of wanneer de rechter dat expliciet beveelt. De beide partijen mógen natuurlijk wel nog altijd voor de rechter een en ander komen uitleggen, als ze dat nodig achten. Het wetsvoorstel moet binnenkort nog goedgekeurd worden in de commissie Justitie en vervolgens in de plenaire vergadering van de Kamer, maar omdat de strijd al gestreden lijkt in de subcommissie Familierecht wordt er nog weinig tegenwind verwacht.

Bron: Knack, 24 maart 2010.