Sabien spoort aan om lessen te trekken uit treindebacle

Sabien vroeg de minister verduidelijking over de oorzaak van de gebrekkige communicatie en coördinatie die bewuste dag: "Reizigers kunnen best begrip opbrengen voor een verstoorde dienstregeling, maar dit alleen op voorwaarde dat ze behoorlijk geïnformeerd worden en alternatieven aangeboden krijgen."

Daarnaast stelde Sabien vast dat de totale verzadiging van de cruciale Brusselse noord-zuidverbinding een tweede pijnpunt vormt: "Ondanks de recurrente problemen op die as stel ik vast dat in het meerjarig investeringsplan 2013-2015 geen aanzet wordt gegeven om deze spoorwegknoop te ontwarren. Moeten we dit plan niet bijsturen? De noord-zuid as verdient immers de hoogste prioriteit."

Tot slot wierp Sabien de vraag op of men in noodsituaties er niet beter voor kiest om bepaalde treinen preventief af te gelasten zodat er vermeden wordt dat treinen zich hopeloos vastrijden. Deze praktijk levert positieve resultaten op in Nederland en enkele Scandinavische landen.

Lees hier de tussenkomst van Sabien en het antwoord van de minister:

Sabien Lahaye-Battheu: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, dat er sprake was van extreme weersomstandigheden, was ook in ons huis te merken, aangezien dinsdag meer commissievergaderingen werden afgelast dan dat er plaatsvonden.

Een van de commissies die vergaderden, was de commissie voor de Infrastructuur, met dank aan mijn collega's Jef Van den Bergh en Ronny Balcaen. Ikzelf, de voorzitter, ben niet tot hier geraakt. Mijnheer de minister, u was er wel.

Mijnheer de minister, u raadt het misschien al. Zoals zovelen had ik vorige dinsdag de raad opgevolgd, om niet met de auto maar met de trein het traject Poperinge-Brussel af te leggen. Toen ik op de trein zat, stelden de conducteurs mij voor om vlug weer af te stappen. Volgens hen stond immers alles stil net voor Denderleeuw. Ik zou die dag bijgevolg nooit vanuit Poperinge in Brussel geraken. Daarom moest de vergadering zonder mij doorgaan.

Mijnheer de minister, ik ben de betrokken conducteurs dankbaar. Het is immers beter dergelijke informatie te krijgen dan de desinformatie, die vele, andere treinreizigers vorige dinsdag hebben gekregen.

Die vaststelling brengt mij bij een eerste pijnpunt in mijn vraagstelling. Het betreft een pijnpunt dat door de andere vraagstellers ook al is aangehaald, met name de ondermaatse communicatie en coördinatie.

Zowel de websites als de borden in de treinstations als het personeel van de NMBS-groep konden de reizigers veelal niet helpen, met grote frustraties tot gevolg.

Mijnheer de minister, in de nieuwe, tweeledige structuur van de NMBS, waaraan u druk werkt, wordt de NMBS de enige, die voortaan met de klant zal communiceren. Kunt u garanderen dat de duidelijkere taakafbakening, waarnaar wij vanaf begin 2014 evolueren, eindelijk beterschap kan brengen en voor een gestroomlijnde communicatie kan zorgen?

Een tweede pijnpunt, dat volgens mij nog niet is aangehaald, is de Brusselse Noord-Zuidas. Wij weten dat vertragingen in de Brusselse bottleneck zich over het hele net doen gevoelen. Niettemin wordt in het investeringsplan 2013-2015, waarover wij in de commissie al uitvoerig hebben gedebatteerd, geen aanzet gegeven om de Brusselse treinverkeerknoop te ontwarren.

Mijnheer de minister, zult u het plan op dat punt laten bijsturen? Afgelopen week is immers het bewijs geleverd dat op die as iets moet veranderen.

Een derde pijnpunt is de keuze die men hier in ons land heeft gemaakt, namelijk om alle treinen te laten rijden, ook in dergelijke, extreme omstandigheden, in tegenstelling tot Nederland, waar men ervoor kiest om treinen preventief uit dienst te nemen, zodat de treinen die wel rijden, tijdig op hun bestemming aankomen.

Ik besluit, mijnheer de minister. Wij moeten allen toegeven dat de NMBS-groep gefaald heeft in zijn kerntaak van openbare dienst. Die kerntaak bestaat erin grote massa's pendelaars naar hun werkplaats te vervoeren. Welke lessen trekt u uit de spoorchaos van afgelopen week?

Jean-Pascal Labille, ministre: Monsieur le président, je vous remercie.

Les chutes de neige de ce mardi ont engendré, comme cela vient d'être dit, un véritable chaos pour l'ensemble des moyens de transport tant en Belgique que dans les pays voisins. Je peux vous dire que, pour avoir eu une communication téléphonique avec quelqu'un qui vit à Londres où il n'y avait pas de neige, la situation était encore plus dramatique que chez nous. Ce n'est certainement pas une consolation ni une excuse; c'est un simple constat.

On a atteint plus de 1 600 kilomètres de bouchons. L'aéroport de Liège a été fermé. Et le secteur ferroviaire a, lui aussi, connu des embarras que l'on peut qualifier de terribles. Ainsi, en fin de matinée, l'accès à Bruxelles était totalement impossible.

Ondanks deze moeilijke weersomstandigheden heeft de NMBS-Groep beslist om de reguliere dienstverlening te behouden om ondanks alles de reizigers de mogelijkheid te geven zich te verplaatsen. Dat is niet altijd het geval in het buitenland. Ik houd eraan dit te onderstrepen aangezien de NMBS, in tegenstelling tot hetgeen in andere landen is gebeurd, op geen enkel moment het netwerk heeft stilgelegd.

De NMBS-Groep heeft moeten vaststellen dat de weersomstandigheden op sommige plaatsen voor aanzienlijke problemen hebben gezorgd en aanleiding hebben gegeven tot vertragingen die zich omwille van een domino-effect hebben uitgebreid naar het ganse netwerk. Dit heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat op sommige plaatsen de circulatie volledig werd geblokkeerd.

Ik wil heel duidelijk zijn. Kon de situatie beter zijn aangepakt? Ja, ja en ja.

Monsieur le président, comme vous venez de le dire, je sais - et je veux aussi leur rendre hommage - que les travailleurs du Groupe SNCB ont travaillé d'arrache-pied pour résoudre les nombreux problèmes auxquels ils ont dû faire face tout au long de la journée.

En ce qui concerne l'information aux voyageurs, il faut pouvoir tirer les leçons de ce qu'il s'est passé. Il faut reconnaître qu'il y a eu de gros problèmes, je dirais même de très très gros problèmes. En de nombreux endroits, les voyageurs se sont trouvés complètement dépourvus, sans information quant au moment de l'arrivée de leur train, de la durée de leur trajet, des correspondances possibles ou tout simplement de la suppression de trains.

Dit is onaanvaardbaar.

Welke moeilijkheden zich ook voordoen, de NMBS-Groep, vanaf het moment waarbij zij hierover voldoende kennis heeft ingewonnen, moet in staat zijn om betrouwbare informatie te verlenen aan alle reizigers opdat zij zich kunnen organiseren.

De verbetering van de informatieverstrekking aan de reizigers is een van de voornaamste krachtlijnen in de hervorming die ik zal uitvoeren.

Hierin wordt voorzien dat de communicatie met de reizigers onder een enkele actor, de NMBS, zal ressorteren, in tegenstelling tot de 3 actoren die wij vandaag kennen.

Daarom heb ik de maatschappijen binnen de NMBS-Groep uitgenodigd om vanaf morgen overleg te plegen met mijn strategische cel. Tijdens deze besprekingen zullen de verschillende problemen in kaart worden gebracht, zowel met betrekking tot het beheer van het spoor als met betrekking tot de informatieverstrekking aan de reizigers.

Ik zal erover waken dat hieruit zo snel mogelijk lessen zullen worden getrokken en binnen afzienbare tijd verbeteringen zullen worden aangebracht.

Sabien Lahaye-Battheu: Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik had u drie vragen gesteld.

Ten eerste, kunt u garanderen dat de herstructurering van de NMBS vanaf 2014 met de NMBS als enige communicatiepunt voor de reizigers zal leiden tot een vlotte communicatie? Uw antwoord is geruststellend: u antwoordt positief en stelt dat het een krachtlijn is in het raam van de herstructurering.

Op mijn tweede vraag over de Brusselse Noord-Zuidas hebt u niet echt geantwoord. Die as is problematisch en vormt een bottleneck: als het daar vastzit, heeft dat gevolgen voor het hele net. Ik zou u toch willen vragen dat element ook op te nemen in het investeringsplan dat momenteel wordt behandeld.

Mijn derde vraag ging over de keuze om eventueel treinen preventief uit de dienst te nemen, zoals dat in andere landen wordt gedaan. Ik vraag u die mogelijkheid, zowel op het vlak van het spoorverkeer als op het vlak van de communicatie, ook te bespreken op het overleg, dat uw strategische cel vanaf morgen houdt.

Tot slot zou ik, als voorzitter van de commissie voor de Infrastructuur, het Verkeer en de Overheidsbedrijven, u willen vragen om de commissie rechtstreeks op de hoogte te houden, want de problemen die wij deze week gezien hebben op het spoor, zijn beschamend en wij moeten ons daarvoor ten opzichte van alle reizigers eigenlijk excuseren.