Hervorming NMBS belooft nog zware bevalling te worden

Galant maakte haar plan voor de spoorwegen vorige vrijdag met veel bombarie wereldkundig. De NMBS moet de komende jaren meer doen met minder middelen. En daarvoor moet de maatschappij efficiënter gaan werken en besparen op personeel en investeringen. Veel indruk maken de plannen van Galant echter niet op CD&V. Volgens Kamerlid en spoorspecialist Jef Van den Bergh missen ze ambitie, is er geen duidelijkheid over het geld dat straks naar de NMBS zal gaan en hoe de productiviteit omhoog moet en zit er voor de reiziger niet bijster veel in. 'Ik steun de minister, maar ik had er meer van verwacht', benadrukt de christendemocraat.

Niet netjes

De kritiek schoot bij minister Jacqueline Galant in het verkeerde keelgat. Tijdens het debat in de Kamer stak de liberale politica dat ook niet onder stoelen of ­banken. Dat CD&V-vicepremier Kris Peeters het plan vorige vrijdag zonder veel morren goedkeurde en Van den Bergh er drie dagen later brandhout van maakt, is volgens haar niet echt netjes. 'Niet loyaal', poneerde ze. Maandag riep de minister overigens alle meerderheidspartijen op haar kabinet samen om alles nog eens uit de doeken te doen. Ook daar legde de CD&V'er zijn twijfels op tafel, maar het was voor de uitval in de media die kwaad bloed zette. 'Niet zozeer de inhoud verrast me, wel het gebrek aan communicatie binnen CD&V', voegde Galant er giftig aan toe.

Ook N-VA en Open VLD zijn niet opgezet met de CD&V-houding. Volgens Inez De Coninck (N-VA) wil de partij gewoon haar vakbondsvleugel afdekken. Een groot aantal vakbondsmensen was gisteren overigens naar de Kamer afgezakt om de plannen van Galant te aanhoren. 'Maar het is nu of nooit voor de NMBS. Er moet worden ingegrepen om er eindelijk een performant bedrijf van te maken', wierp Sabien Lahaye-Battheu (Open VLD) op.

Van den Bergh kroop gisteren even door het zand. Hij excuseerde zich en onderstreepte tot vijf keer toe dat hij de minister steunt. Maar de fundamentele kritiek bleef wel overeind. 'Ik mag als parlementslid toch mijn mening geven? Waarom zitten we hier anders? Om te zwijgen en gewoon alles goed te keuren?'

Gevoelig dossier

De commotie bewijst alvast dat de hervorming van de NMBS een zeer gevoelig dossier is. En dan heeft de minister een hele reeks fundamentele beslissingen - de prijs van de tickets, het schrappen van treinen, het aantal mensen dat nog aan de slag kan blijven ... - nog niet eens genomen. Ze verwijst daarvoor door naar de NMBS en Infrabel zelf. 'Dat zijn operationele keuzes en ik ben niet de CEO van NMBS en Infrabel. Dat zijn twee autonome overheidsbedrijven', klinkt het.

En ook het laatste woord over wie in de raad van bestuur moet zetelen, is nog lang niet gezegd. Het armworstelen is alvast begonnen. 

Bron: Het Nieuwsblad, 16 juli 2015, Farid El Mabrouk



Zonder investeringen is het spoor dood 

De NMBS moet evolueren naar een commercieel bedrijf dat klaar is voor de vrijmaking van de markt. Dat zei Jacqueline Galant in het parlement over haar hervormingsplan.

'Het ei is gelegd. Ik dacht niet dat het voor de zomervakantie zou lukken.' Jef Van den Bergh van coalitiepartner CD&V wees erop hoe moeilijk het voor de regering is geweest om knopen door te hakken in het NMBS-dossier. Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) kwam de vorige week goedgekeurde strategische visie voor de toekomst van het spoor toelichten in het parlement.

Er werd uitgekeken naar de tussenkomst van Van den Bergh, omdat hij zich in interviews erg kritisch had getoond voor de hervormings- plannen van de minister. Hij bleek echter door zijn partij teruggefloten. Van den Bergh zegde zijn steun toe aan de uitwerking van de modernisering, al had hij gehoopt dat de minister na negen maanden verder stond. Hij mist concrete financiële details voor het budgettaire kader.

De andere coalitiepartners staken samen met Galant hun wrevel over de uitspraken van Van den Bergh niet onder stoelen of banken. 'Anders dan Jef Van den Bergh hoef ik geen minutenlang charme-offensief te houden na wat hij een slecht gekozen krantentitel noemt', aldus Sabien Lahaye-Battheu (Open VLD). Het is geen geheim dat CD&V in de onderhandelingen in de regering meer dan de andere partijen beducht was voor een clash met de vakbonden.

Zowel N-VA als Open VLD gaf Galant een open doekje. Beide partijen drongen wel nog eens aan op de snelle invoering van een gegarandeerde dienstverlening, zoals afgesproken in het regeerakkoord. De aanleiding zijn de geplande stakingen van de kleine machinistenbond ASTB, die vanaf overmorgen elke zaterdag van de zomervakantie het werk neerlegt. Galant geeft het sociaal overleg bij de NMBS tot eind dit jaar de ruimte om zelf een compromis uit te werken.

De oppositie nam vooral de besparingen en de vaagheid van de plannen onder vuur. De PS speelde het opvallend communautair. 'Wallonië komt bekaaid uit de hervormingen, zoals met het schrappen van de Waalse Thalys-lijn. Er wordt gelachen in Antwerpen', aldus Laurent Devin (PS). Die had ook harde woorden voor het crashdieet dat de regering-Michel het spoor oplegt. De spoorwegen moeten tegen het einde van de legislatuur 663 miljoen euro besparen. 'U wilt met 20 procent minder middelen 20 procent beter doen. Hoe kan dat?'

Galant zwaaide in een reactie met cijfers uit de periode 2009-2012 (zie kader). Daaruit blijkt dat de dotatie die de federale regering jaarlijks aan de NMBS betaalt veel hoger ligt dan in andere Europese landen. 'Ondanks de besparingen geven we nog altijd heel veel geld aan het spoor', aldus Galant. 'Ja, er moet bespaard worden, maar er is geen sprake van dat ik de weg naar privatisering voorbereid. Ik wil alleen dat de verspilling bij het spoor stopt en de NMBS evolueert van monopolist naar een commercieel bedrijf dat zijn klanten tevreden houdt.'

Groen stelde vragen bij het tarievenbeleid. Hogere prijzen zijn niet opgenomen in het plan-Galant, maar zitten eraan te komen, ook omdat NMBS-topman Jo Cornu erop aandringt. 'Treinen in België zijn niet te goedkoop, de dienstverlening is slecht. Dus moet je investeren, zeker als de infrastructuur verouderd is', aldus Stefaan Van Hecke.

Galant hamerde erop dat ze het mes niet zet in de investeringen. 'De oude investeringsplannen worden wel vervangen door een nieuw, omdat ze tot in de hemel groeien, terwijl er geen budgetten tegenover staan. Ik wil net middelen vrijmaken door op de kosten te besparen en middelen te verschuiven naar investeringen. Zonder investeringen is het spoor dood. Dat wil niemand.'

Bron: De Tijd, donderdag 16 juli 2015, Dries Bervoet