Vanaf morgen: toegankelijkere brief van rechter aan kinderen om gehoord te worden

Sinds de inwerkingtreding van de familierechtbanken op 1 september 2014 hebben minderjarigen vanaf 12 jaar het recht om door de rechter gehoord te worden in materies die hem/haar aanbelangen over de uitoefening van het ouderlijk gezag en de verblijfsregeling. De rechter stuurt hen een informatieformulier om hen in te lichten over dat recht en over het feit dat ze dit ook kunnen weigeren. Minderjarigen jonger dan 12 krijgen geen informatieformulier, maar kunnen in bepaalde gevallen wel gehoord worden", licht Sabien toe, die benadrukt dat het hoorrecht belangrijk is, maar dat het nog altijd de rechter is die een beslissing neemt.

"Maar er rees algauw kritiek op het model van informatieformulier", weten de Kamerleden, die ook in de praktijk als advocaat werken en hiermee geconfronteerd werden. "Ze was het in een te moeilijk te begrijpen taal opgesteld en niet aangepast aan de leeftijdscategorie van de jongeren waarvoor het bedoeld is. Ook moet de jongere, die wil gehoord worden, het vakje "ja" aankruisen. Het zou misschien beter zijn dat de jongere alleen iets aan de rechter moet laten weten als hij of zij niet wil gehoord worden, maar op die suggestie werd niet ingegaan. Ook op het nieuwe formulier moet de jongere een vakje aankruisen met zijn beslissing om de uitnodiging te weigeren of te aanvaarden."  

Gisteren bevestigde minister Geens in de Kamercommissie Justitie op vragen van Sabien en Uyttersprot dat het KB op 1 juni in werking treedt. Het bevat verschillende modellen van uitnodigingsbrieven (zie bijlage), waarvan de inhoud verschilt naargelang de rechter reeds een oproepdatum vaststelt in de brief of niet. "De minister erkende in zijn antwoord immers ook dat het huidige modelformulier niet genoeg rekening hield met de praktijken in de verschillende arrondissementen, waar de informatiebrief al een oproepdatum om het kind te horen voorzag. Het KB voorziet ook een model van brief, dat de minderjarige aan zijn ouders of wettelijke vertegenwoordigers kan overhandigen, waarin redenen en doelen van dit verhoor worden uitgelegd. De brief beklemtoont ook het belang van het verhoor en de vrije keuze van de minderjarige om al dan niet op de uitnodiging in te gaan."   

"Minderjarigen worden steeds gehoord door een jeugd- of familierechter, die is opgeleid om met kinderen en jongeren om te gaan en met hen te communiceren. Dit moet zeer omzichtig gebeuren en dat vraagt een specifieke kennis, vaardigheid en aanpak. We merken in de praktijk dat de manier van werken en de aanpak van magistraten sterk kan verschillen. Het is daarom noodzakelijk om een goede opleiding en ondersteuning voor magistraten te voorzien. Een degelijke vorming is niet enkel een meerwaarde, maar zelfs absoluut onontbeerlijk. De minderjarige moet zich in de eerste plaats op zijn of haar gemak voelen en dat is - naast het horen - eveneens een zware verantwoordelijkheid die op de schouders van de magistraat rust", besluit Uyttersprot.