Geef anonieme spermadonor de kans om zich te bedenken
Vandaag is de wetgeving over sperma- en eiceldonatie in ons land streng: het gebeurt in principe volstrekt anoniem. Tenzij de wensouders kiezen voor een donor uit eigen familie- of vriendenkring. Verenigingen van volwassen donorkinderen pleiten ervoor om komaf te maken met die anonimiteit. Zij claimen het recht om hun biologische afstamming te kennen.
'Kinderen die dit recht wordt ontzegd, kunnen met identiteitsproblemen kampen', zegt Open VLD-Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu. Ze diende daarom samen met fractiegenote Ine Somers in 2014 al een wetsvoorstel in om ook niet-anonieme donatie mogelijk te maken.
Identiteitsgegevens
Dat wetsvoorstel heeft het duo nu verfijnd. Zo komen ze meer tegemoet aan de verzuchtingen van donorkinderen, ‘zonder de kinderwens van ouders in het gedrang te brengen'. Ze hopen hiermee de politieke impasse te doorbreken die rond dit heikele thema hangt.
Anonieme donoren zouden worden uitgenodigd om niet alleen medische informatie over zichzelf vrij te geven, maar ook uiterlijke kenmerken, karaktereigenschappen, studiedomein, hobby's, professionele bezigheid en gezinssituatie. De anonieme donor zou ook kunnen motiveren waarom hij heeft gedoneerd. Al die informatie kan het donorkind vanaf 16 jaar opvragen.
Donoren zouden er bovendien voor kunnen kiezen om identiteitsgegevens in hun dossier te laten opnemen. Die zouden donorkinderen kunnen opvragen, zodra ze 18 jaar zijn. ‘Voor sommige donorkinderen zullen de niet-identificeerbare gegevens voldoende zijn', denkt Lahaye-Battheu. ‘Indien niet, dan kunnen ze, wanneer ze een identificeerbare donor hebben, een stap verder gaan vanaf hun meerderjarigheid.'
Centraal registreren
Anonieme donoren die zich op latere leeftijd bedenken en toch hun anonimiteit willen opgeven, moeten dat kunnen doen, vindt Open VLD. Anonieme donoren zouden hun identiteitsgegevens aan hun dossier moeten kunnen toevoegen. Omgekeerd niet: een identificeerbare donor kan niet achteraf beslissen om toch anoniem te worden.
Om dit alles in goede banen te leiden, stellen de liberalen voor om een commissie op te richten die alle donorgegevens centraal bijhoudt. Deze commissie wordt ook het aanspreekpunt voor alle donoren, donorkinderen en wensouders. Nu houden de fertiliteitscentra de gegevens bij. ‘Maar dat is problematisch', zeggen de liberalen. ‘Want wettelijk mag een donor bij maximaal zes vrouwen kinderen verwekken. Maar de fertiliteitscentra weten simpelweg niet van elkaar of een donor al elders heeft gedoneerd.'
Lahaye-Battheu en Somers stellen ten slotte voor dat ook de gekende donoren - gerekruteerd in eigen kring van familie of vrienden - zich in dit systeem inschrijven. ‘Dit type donor is uiteraard gekend bij de wensouders, maar daarom niet per se bij het donorkind. Ook deze donorkinderen hebben recht op informatie.'
In het geval van embryodonatie, wat veel zeldzamer is, moet hetzelfde systeem van toepassing zijn, zeggen de liberale Kamerleden. Op voorwaarde dat beide donoren dan voor hetzelfde donortype - anoniem of identificeerbaar - kiezen.
Bron: De Standaard, 25 oktober 2017.