Bijna 700 miljoen euro aan penale boetes, die afgelopen vijf jaar werden opgelegd, (nog) niet geïnd

"Van de boetes, die in 2016 werden opgelegd, is momenteel 33% betaald, 41% van die uit 2015, de helft van die uit 2014, 59% van die uit 2013 en 65% van die uit 2012.Uit een eerder antwoord, van augustus 2016, bleek dat toen 58% van de boetesuit 2012 was betaald, dus veel vooruitgang is er niet geboekt in anderhalf jaartijd", zegt Sabien. ZIETABEL 1

"De‘ontvangers der domeinen en penale boeten' ontvangen de vonnissen van strafrechters waarin iemand tot een strafrechtelijke boete wordt veroordeeld.Ze moeten die boetes innen in naam van de procureur des Konings. Ze zijn regionaal georganiseerd.  Opvallend zijn de grote verschillen tussen de regio's. Over het algemeen ligt de inningsgraad hoger in Vlaanderen dan in Wallonië. Voor bijvoorbeeld de boetes opgelegd in 2016, kennen de kantoren van Kortrijk (56%), Oudenaarde en Vilvoorde (allebei 50%) de hoogste inningspercentages, die van Nijvel (16%), Brussel (21%) en Aarlen (25%) de laagste. Buitenbeentje in Vlaanderen is Antwerpen met slechts 29%."

Is er een verband met het aantal veroordelingen, dat de kantoren te verwerken krijgen?"Moeilijk te achterhalen", zegt Sabien. "In 2016 kreeg men in Kortrijk 9.579 veroordelingen op het bord, 4.573 in Oudenaarde en 11.625 in Vilvoorde;5.098 in Nijvel, 62.840 in Brussel en 2.660 in Aarlen. In dat jaar werden er in totaal in ons land 312.702 boetes opgelegd, iets minder dan in 2015 toen het er 342.302 waren", zegt Sabien. ZIE TABEL 2

"Natuurlijk zullen nooit alle boetes volledig kunnen worden geïnd. Een klein gedeelte wordt trouwens van in den beginne als oninvorderbaar verklaard. Belangrijkste achillespees blijft de geautomatiseerde gegevensuitwisseling tussen Justitie, die de boetes oplegt, en Financiën, die ze int. Er werden op dat vlak de afgelopen jaren al stappen vooruit gezet, maar spectaculaire resultaten blijven dus uit."

De fiscus kreeg in het verleden ook op andere manieren meer armslag om boetes te innen. In 2016 werd ruim 70 miljoen euro gerecupereerd via:

-             via belastingen/BTW-teruggaven: 47,2 miljoen euro

-             via ANPR-scanners van Douane en Accijnzen: 1,7 miljoen euro

-             via deurwaarders, werkgevers, banken of huurinkomsten: 20,4 miljoeneuro

-             via telefoon door de FOD Financiën: 1,4 miljoen euro

1.          via belastingen/BTW-teruggaven

Sinds enkele jaren worden ze gerecupereerd via de belastingen, met in 2015 een opbrengst van 40,4 miljoen euro. Dat was 37,3 miljoen euro in 2014, 25,1 miljoen euro in 2013en 15,7 miljoen euro in 2012. Daarenboven werd in 2014 nog voor 1,4 miljoen euro aan BTW-teruggaven gecompenseerd en in 2015 voor 3,4 miljoen euro. In 2016 werd via de fiscale balans 47,2 miljoen euro gecompenseerd met teruggaven van directe belastingen en BTW.

2.          via ANPR-scanners

Na een proefproject in 2013 gebruiken momenteel alle 28 mobiele motorbrigades van Douane en Accijnzen de 21 ANPR-scanners om voertuigen op te sporen, waarvan de eigenaars nog achterstallige betalingen van penale verkeersboetes hebben. Uit een eerder antwoord van Van Overtveldt op een vraag van Sabien blijkt dat ook dat systeem succesvol is:   

Sinds 1 januari 2017 kunnen de mobiele motorbrigades van Douane enAccijnzen met hun ANPR-scanners ook voertuigen opsporen en aan de kant zetten, waarvan de eigenaars nog achterstallige betalingen van penale boetes hebben.Tot dan ging dat alleen voor verkeersboetes. In zijn meest recente antwoord geeft minister Van Overtveldt de gegevens voor 2016 en het eerste semester van2017:

Het aantal "inbeslaggenomen" voertuigen tijdens controles uitgevoerd door de mobiele brigades van Douane en Accijnzen wegens niet onmiddellijke betaling van de schuld, wordt op heden niet geregistreerd. Behoudens een manuele telling die bovenop de huidige werklast van de kantoren Niet-FiscaleInvordering zou komen, is deze informatie, in de huidige stand van zaken, dus niet beschikbaar.

3.          via deurwaarders, werkgevers, banken ofhuurinkomsten

Sinds 1 februari 2016 worden onbetaalde strafrechtelijke boetes geïnformatiseerd opgevolgd en wordt er ook systematisch ingevorderd via deurwaarders, werkgevers (door af te houden van het loon), banken (door in mindering te brengen van de rekening als blijkt dat er voldoende provisie is)of huurinkomsten.

TABEL 3 geeft, per kantoor, en in de mate van de beschikbare gegevens, de bedragen weer die in de periode tussen 1 februari 2016en 31 januari 2017 werden ingevorderd door middel van een beslag. In die bedragen kan enkel een onderscheid gemaakt worden tussen beslagen bij een bank, beslagen bij "anderen" en beslagen via een gerechtsdeurwaarder. Deze beslagen betreffen 14.062 schuldenaars met 20.630 in de toepassing FIRST geregistreerde schulden.

"Ook hier zijn er grote verschillen tussen de regio's. Via gerechtsdeurwaarders werd in die 12 maanden geïnd: 1,6 miljoen euro in Gent, 1,4 miljoen euro in Brugge, 1,2 miljoen euro in Vilvoorde; slechts 242 euro in Neufchateau, 841 euro in Marche-en-Famenne en 1.396 euro in Dinant", stelt Sabien, die ervoor pleit dat alle kantoren optimaal gebruik zouden maken van deze mogelijkheid. 

4.          via telefoon

Sinds december 2015 belt een speciaal team binnen de FOD Financiën ook wanbetalers van penale boetes op. In de loop van het jaar 2016 werden 6.285 schuldenaars inzake penale boeten telefonisch gecontacteerd. Deze oproepen hebben geresulteerd in de volledige betaling van 2.665 schulden en hebben een bedrag van 1.384.569 euro opgebracht.

Sabien besluit: "Het is duidelijk dat er op alle fronten nog een tandje bij moet worden gestoken, zodat zoveel mogelijk boetes optimaal worden geïnd.Het is een signaal van rechtvaardigheid naar eenieder die zijn of haar boetewel correct betaalt."