Zeven op de tien boetes niet geïnd


De rechter kan zoveel boetes opleggen als hij wil, het lijkt allemaal weinig uit te maken. Stel: je moet voor de rechter verschijnen voor het dealen van drugs. Of veel vaker: voor een verkeersovertreding. De rechter zal je sowieso een geldboete opleggen. Precies daar ligt het probleem. Wie die boete niet betaalt, mag in eerste instantie een aanmaning verwachten. Daarna krijg je wellicht een aangetekende brief. Maar daar blijft het dan bij. Een gerechtsdeurwaarder? Zover komt het in de meeste gevallen niet.

Wie de boete van een rechter niet betaalt, hoeft dus niet te vrezen dat hij daartoe gedwongen zal worden. De gevolgen laten zich intussen voelen. Zeven op de tien boetes blijven gewoon onbetaald omdat ze niet geïnd worden.

Minister van Financiën Didier Reynders (MR), die verantwoordelijk is voor het innen van de boetes, gaf de cijfers schoorvoetend aan kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open VLD): in 2007 werd er zo minstens 100 miljoen euro aan boetes niet geïnd. En dat terwijl er in totaal 'maar' 138 miljoen euro te innen viel.

Lahaye-Battheu spreekt van een 'vergevorderde vorm van straffeloosheid'. 'Eigenlijk krijgt de burger maar één boodschap: je zou gek zijn als je een strafrechtelijke boete betaalt. Dat is natuurlijk een compleet fout signaal. En elk jaar wordt het erger: in 2005 werd er ruim 75 miljoen euro aan boetes niet geïnd. In 2006 was dat al 90 miljoen. En het blijft maar stijgen.'

'Wie echt niet kan betalen, zou in theorie een gevangenisstraf kunnen uitzitten. Maar ook dat is onmogelijk: de gevangenissen zitten al overvol.' Grootste probleem is dat Financiën in de meeste gevallen nalaat de openstaande vorderingen door te sturen naar een gerechtsdeurwaarder. 'In het arrondissement Hoei is zelfs al een paar jaar geen enkel dossier nog naar een gerechtsdeurwaarder gestuurd', weet Lahaye-Battheu.

In Vlaanderen is het probleem niet minder erg. Zo moest er in Antwerpen in 2007 normaal gezien 30,6 miljoen euro aan strafrechtelijke boetes geïnd worden. In de praktijk werd slechts 5,6 miljoen euro geïnd, waarvan 867.786 euro door een gerechtsdeurwaarder. In Hasselt hetzelfde: 11,7 miljoen euro aan boetes werd niet betaald, op een totaal van 14,8 miljoen. De deurwaarder inde amper 551.700 euro.

Minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) erkent het probleem en dringt erop aan dat de inning van de geldboetes wordt overgeheveld van Financiën naar Justitie. 'Wij zijn ervan overtuigd: wat we zelf doen, doen we beter', zei hij eerder al.

Bron: De Standaard, 24 april 2009 (Dajo Hermans)

 

Boete niet betaald? Geen probleem

Wie een geldboete krijgt en die niet betaalt, hoeft niets te vrezen. De overheid stuurt toch bijna nooit een deurwaarder. Resultaat: zeven op de tien strafrechtelijke boetes blijven onbetaald.

De rechter kan zoveel boetes opleggen als hij maar wil, het lijkt allemaal weinig uit te maken. Stel: je moet voor de rechter verschijnen voor het dealen van drugs. Of wat vaker voorkomt: voor een verkeersovertreding. De rechter zal je sowieso een geldboete opleggen. En precies daar ligt het probleem. Wie die boete niet betaalt, mag in eerste instantie een aanmaning verwachten. Daarna krijg je wellicht een aangetekende brief. Maar daar blijft het dan bij. Een gerechtsdeurwaarder? Zover komt het in de meeste gevallen niet.

Wie de boete van een rechter niet betaalt, hoeft dus zeker niet te vrezen dat hij daartoe gedwongen zal worden. De gevolgen laten zich intussen voelen. Zeven op de tien boetes blijven gewoon onbetaald omdat ze niet geïnd worden.

Minister van Financiën Didier Reynders (MR), die verantwoordelijk is voor het innen van de boetes, gaf de harde cijfers schoorvoetend aan Kamerlid Sabien Lahaye-Bathheu (Open VLD): in 2007 werd er zo minstens 100 miljoen euro aan boetes niet geïnd. En dat terwijl er in totaal 'maar' 138 miljoen euro te innen viel.

Lahaye-Battheu spreekt van een 'vergevorderde vorm van straffeloosheid'. 'Eigenlijk krijgt de burger maar één boodschap: je zou zot zijn als je een strafrechtelijke boete betaalt. Dat is natuurlijk een compleet fout signaal. En elk jaar opnieuw wordt het erger: in 2005 werd er ruim 75 miljoen euro aan boetes niet geïnd. In 2006 was dat al 90 miljoen. En het blijft maar stijgen.'

Grootste probleem is dat Financiën in de meeste gevallen nalaat de openstaande vorderingen door te sturen naar een gerechtsdeurwaarder. 'In het arrondissement Hoei is zelfs al een paar jaar geen enkel dossier nog naar een gerechtsdeurwaarder gestuurd', weet Lahaye-Battheu.

In Vlaanderen is het probleem zeker niet minder erg. Zo moest er in Antwerpen in 2007 normaal gezien 30,6 miljoen euro aan strafrechtelijke boetes geïnd worden. In de praktijk werd slechts 5,6 miljoen euro geïnd, waarvan 867.786 euro door een gerechtsdeurwaarder. Met andere woorden: in Antwerpen kieperde 82 procent zijn boete zonder enig probleem in de vuilbak.

In Hasselt hetzelfde: 11,7 miljoen euro aan boetes werd niet betaald, op een totaal van 14,8 miljoen. De deurwaarder inde amper 551.700 euro. Bijna 80 procent van de strafrechtelijke boetes bleef dus onbetaald.

Reactie minister van Justitie Stefaan De Clerck:

'Wij zijn ervan overtuigd: wat we zelf doen, doen we beter.' Onder die leuze dringt minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) er bij Didier Reynders (MR) op aan om de inning van de geldboetes over te hevelen van Financiën naar Justitie. 'Het gevoel dat het dan beter kan, leeft wel degelijk', zegt De Clerck. '100 miljoen euro aan niet-betaalde boetes? Met dat geld zou Justitie veel kunnen doen. Gevangenissen bouwen bijvoorbeeld.'

Reactie minister van Financiën Didier Reynders:

100 miljoen euro niet-geïnde boetes? Minister van Financiën Didier Reynders (MR) lijkt er weinig problemen in te zien en zegt zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Hij verwijst daarvoor naar een nieuw investeringsproject dat de naam ICT STIMER meekreeg. Dat zal zowel de boekhouding als de inning en invordering van penale boetes moeten optimaliseren. 'Ik kan u alleen maar meedelen dat de ontwikkeling ervan prioritair is en goed opschiet', aldus de immer positieve Reynders.

Bron: Het Nieuwsblad, 24 april 2009. (Dajo Hermans)

 

Straffeloosheid is asociaal

(Commentaarstuk 'Het Nieuwsblad' door Peter De Backer)

Wie betrapt wordt op te snel rijden, fout parkeren of het rood licht negeren, mag een gepeperde verkeersboete verwachten. De meeste burgers betalen die braafjes. Wellicht zullen velen onder hen achteraf wel wat beter uitkijken in het verkeer, want geld in rook zien opgaan is nooit leuk. Op die manier vervullen boetes hun rol. Ze dienen niet om de staatskas te spijzen, wel om asociaal gedrag bij te sturen.

Helaas dreigt het afschrikkende effect van boetes helemaal teniet te gaan. Minister van Financiën Didier Reynders (MR) moest aan Open VLD-Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open VLD) toegeven dat liefst zeven op de tien strafrechtelijke boetes gewoon onbetaald blijven. De verklaring ligt voor de hand: wie na de gebruikelijke aanmaning en aangetekende brief nog altijd niet betaalt, hoeft namelijk weinig te vrezen. Want een gerechtsdeurwaarder schakelt de overheid hoogst zelden in. Laat staan dat een vervangende gevangenisstraf ook effectief zou worden uitgevoerd. Zo krijgt de burger het signaal dat hij wel gek moet zijn om een boete te betalen. En hoeft hij zich niet al te veel zorgen meer te maken de volgende keer dat hij het gaspedaal wat te hard indrukt. Het gaat niet alleen over verkeersboetes, maar ook over boetes die na andere vergrijpen, bijvoorbeeld kleine drugsdelicten, worden uitgesproken. Dat gevoel van straffeloosheid moedigt dus asociaal gedrag aan.

Begin deze maand klaagden toplui van politie en gerecht al aan dat het in ons land fout loopt met de bestraffing van de criminaliteit. De gevangenissen zitten overvol en een gebrek aan enkelbanden leidt ertoe dat velen die tot drie jaar of minder zijn veroordeeld, in de praktijk geen straf ondergaan. Maar ook voor veel kleinere vergrijpen, die alleen een geldboete opleveren en geen celstraf, sijpelt nu diezelfde straffeloosheid door. Minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) is zich van het probleem bewust en kondigde al aan dat zijn departement de boetes dan maar zelf wil innen. Een goede zaak, die helaas nog wat op zich zal laten wachten. Maar alweer is het een illustratie dat Financiën niet berekend is op zijn taak.

 

Dringende noodzaak

(Commentaarstuk 'De Standaard' door Bart Sturtewagen)

In de luwte van de voorbije paasvakantie gaf minister van Justitie Stefaan De Clerck als zijn mening te kennen dat hij vond dat zijn administratie voortaan voor de inning van gerechtelijke boetes moest instaan. Nu is dat een taak en een verantwoordelijkheid van Financiën. Wat we zelf doen, doen we beter, zei hij. Het zou bijdragen tot een verbetering van het imago van het gerecht. En wat het aan extra inkomsten oplevert, kan weer in de modernisering van Justitie worden geïnvesteerd.

Waar dit idee vandaan kwam, was toen niet zo duidelijk, maar vandaag wel. Blijkt immers dat door een rechter uitgesproken boetes in zeven op de tien gevallen oninbaar worden verklaard. Tenminste: oninbaar voor Financiën, dat wel een paar aanmaningen stuurt, maar zelden zo ver gaat om een deurwaarder in te schakelen om de onbetaalde boete met iets meer dan zachte dwang te incasseren. Voor Financiën is dat kennelijk een pragmatische afweging: een deurwaarder sturen kost ook geld en als een kei niet te villen blijkt, komen die kosten er nog eens bovenop.

Maar voor de instandhouding van de legitimiteit van een rechtsstaat kan het daar niet ophouden. Als het volstaat om koppig te weigeren om een boete niet te betalen om er de facto van verlost te zijn, dan zijn al degenen die, zonder morren en veelal zelfs zonder proces gewoon boetegeld overschrijven, onnozelaars. Maar dan wel onnozelaars die leven in een land waar straffeloosheid stilaan de norm wordt. En waar het dus binnenkort niet meer mogelijk is om welke wet dan ook nog af te dwingen.

We wisten al dat door de traagheid en onaangepastheid van het gerecht en ook door vertragingsmanoeuvres van beklaagden met goede advocaten veel misdrijven, vaak in de economische sfeer, onbestraft blijven. De feiten zijn verjaard of de redelijke termijn is overschreden. Volgende zaak!

We wisten ook al dat beklaagden die tot korte gevangenisstraffen worden veroordeeld, zelden een van onze overvolle gevangenissen vanbinnen te zien krijgen. 'Kort' is in deze context overigens een rekbaar begrip. Dat kan tot drie jaar gaan. Een straf waar strafrechtelijk behoorlijk zwaarwichtige feiten tegenover kunnen staan. Ook de toepassing van alternatieve straffen, zoals het dragen van een enkelband, blijft beperkt. En nu dus de boetes.

Het overhevelen van de inning van de gerechtelijke boetes van Financiën naar Justitie is niet minder dan een dringende noodzaak. Stefaan De Clerck voert daarmee een maatregel uit die al in de beleidsnota van zijn voorganger Jo Vandeurzen ingeschreven stond. Het antwoord op een parlementaire vraag toont aan hoe verziekt ook dit aspect van de werking van de administratie van Financiën is: zeven op de tien boetes ongeïnd. Komt er eigenlijk ooit eens een dag dat iemand daarvoor de politieke verantwoordelijkheid opneemt?

 

Sabien was op vrijdag 24 april over dit item te horen in het nieuws van de VRT-radiozenders en van Qmusic, bij Thomas De Soete op Studio Brussel en te zien in het VRT-journaal en Terzake.

 

Belg betaalt boetes niet

De staatskas verliest steeds meer geld aan boetes die nooit betaald worden. In 2005 werd ruim 75 miljoen euro niet geïnd, twee jaar later was dat al 100 miljoen - terwijl het totaal geïnde bedrag maar 138 miljoen euro was. Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld) spreekt van 'een verregaande vorm van straffeloosheid'.

Recentere cijfers zijn er niet, maar een studie van het Rekenhof (2007) leert dat al minstens acht jaren ruim de helft van de penale boetes nooit betaald wordt. "Wie echt niet kan betalen, zou een gevangenisstraf kunnen uitzitten. Maar ook dat is onmogelijk: de gevangenissen zitten al overvol. Zelfs een gerechtsdeurwaarder wordt amper op pad gestuurd", aldus Lahaye-Battheu.

Volgens Tom Boelaert van de FOD Financiën geven de cijfers een vertekend beeld. "De boetes voor 'gewone' misdrijven worden bijna allemaal geïnd, via een deurwaarder, ofwel via loonbeslag of afhouding op een positief belastingsaldo. Maar bij zware vermogensdelicten of bijvoorbeeld mensenhandel, worden astronomische boetes opgelegd aan niet-Belgen en/of mensen die geen frank bezitten. Als blijkt dat de veroordeelde niets bezit, sturen we zelfs geen deurwaarder meer. Dat zou de schatkist toch maar geld kosten", besluit Boelaert.

Minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) lanceerde enige tijd geleden het voorstel om de inning van de geldboetes van Financiën naar Justitie te verhuizen. "Wij zijn ervan overtuigd: wat we zelf doen, doen we beter."

Bron: De Morgen, 25 april 2009.

 

100 miljoen euro aan boetes niet geïnd

Zeven op de tien strafrechtelijke boetes blijven onbetaald. In 2007 werd minstens 100 miljoen euro aan boetes niet geïnd, terwijl er dat jaar in totaal 138 miljoen euro te innen viel. Minister van Financiën Didier Reynders (MR) gaf de cijfers aan Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld). Zij spreekt van een 'vergevorderde vorm van straffeloosheid'. «Elk jaar wordt het erger: in 2005 werd er ruim 75 miljoen euro aan boetes niet geïnd. In 2006 was dat al 90 miljoen.» Het grootste probleem is dat Financiën in de meeste gevallen nalaat de openstaande vorderingen door te sturen naar een gerechtsdeurwaarder.

Bron: Het Laatste Nieuws, 25 april 2009.